Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự: Cần biết để bảo vệ quyền lợi đúng lúc
"Thời hiệu khởi kiện là gì? Cách tính thế nào? Làm sao để không bị mất quyền lợi?. Bài viết này sẽ giúp bà con hiểu thật rõ ràng, dễ hiểu kèm ví dụ cụ thể."
Trong đời sống thường ngày, ai trong chúng ta cũng có lúc rơi vào những tranh chấp: cho vay tiền không đòi được, bị lấn chiếm đất, bị lừa khi mua bán, không được chia thừa kế công bằng…
Nhiều người chỉ nghĩ: “Khi nào rảnh hoặc hết chịu nổi thì đi kiện!”. Nhưng họ không biết rằng, theo luật, không phải lúc nào bạn cũng có quyền kiện. Nếu để quá lâu, hết thời gian luật định, Tòa án có thể từ chối giải quyết vì… hết thời hiệu khởi kiện.
Vậy thời hiệu khởi kiện là gì? Cách tính thế nào? Làm sao để không bị mất quyền lợi?. Bài viết này sẽ giúp bà con hiểu thật rõ ràng, dễ hiểu kèm ví dụ cụ thể.
1. Thời hiệu khởi kiện là gì?
Hiểu đơn giản, thời hiệu khởi kiện là khoảng thời gian pháp luật cho phép bạn kiện ra tòa để bảo vệ quyền lợi của mình.
Nếu hết khoảng thời gian này mà bạn vẫn không khởi kiện, Tòa án có thể từ chối thụ lý hoặc đình chỉ vụ án.
📌 Theo Điều 149 và Điều 154 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện tính từ ngày bạn biết hoặc phải biết quyền và lợi ích của mình bị xâm phạm.
Ví dụ:
-
Bạn cho hàng xóm vay 200 triệu đồng, hẹn trả ngày 01/01/2022. Tới hạn mà họ không trả, bạn có 3 năm để kiện, tức tới hết 01/01/2025. Sau đó mà bạn mới kiện, Tòa có thể từ chối.
2. Thời hiệu cụ thể cho 1 số loại tranh chấp dân sự.
Tùy từng loại tranh chấp, thời hiệu khởi kiện được quy định khác nhau.
📌 Tranh chấp hợp đồng:
-
Thời hiệu: 03 năm
-
Bắt đầu tính: từ ngày bạn phát hiện quyền lợi bị xâm phạm.
-
Ví dụ: Bạn ký hợp đồng thuê nhà 3 năm, đến hạn bên thuê không trả nhà. Bạn có 3 năm kể từ ngày họ vi phạm để khởi kiện.
📌 Tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng:
-
Thời hiệu: 03 năm
-
Ví dụ: Họa sĩ A làm rơi tác phẩm của bạn trong triển lãm, gây hỏng tranh vào tháng 6/2021. Bạn có thể kiện đòi bồi thường trước tháng 6/2024.
📌 Tranh chấp thừa kế:
-
Với tài sản là bất động sản (đất, nhà): thời hiệu yêu cầu chia thừa kế là 30 năm.
-
Với tài sản là động sản (xe máy, tiền…): thời hiệu chia thừa kế là 10 năm.
-
Ví dụ: Cha bạn mất năm 2000, để lại mảnh đất chưa chia. Nếu đến sau năm 2030 mới kiện yêu cầu chia, Tòa có thể bác yêu cầu do hết thời hiệu.
📌 Yêu cầu tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu:
-
Thời hiệu: 02 năm
-
Ví dụ: Bạn phát hiện hợp đồng sang tên sổ đỏ năm 2020 bị làm giả, bạn có đến năm 2022 để kiện yêu cầu vô hiệu hợp đồng.
3. Khi nào không áp dụng thời hiệu?
Không phải vụ nào cũng bị ràng buộc bởi thời hiệu. Có những quyền được bảo vệ bất cứ khi nào bạn yêu cầu.
Những trường hợp không áp dụng thời hiệu:
✅ Yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu (ví dụ đòi lại đất bị lấn chiếm).
✅ Yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân (ví dụ: đòi xin lỗi công khai, cải chính thông tin).
✅ Các trường hợp luật quy định không áp dụng thời hiệu.
Ví dụ:
-
Đất của ông bà để lại cho bạn từ năm 1990 bị hàng xóm lấn chiếm. Bạn vẫn có quyền yêu cầu Tòa án buộc họ trả lại, dù đã qua 30 năm.
4. Khi nào thời hiệu được “bắt đầu lại”?
Có những hành vi của bên kia khiến thời hiệu tính lại từ đầu. Cụ thể:
✅ Bên vi phạm thừa nhận nghĩa vụ (bằng lời hoặc văn bản).
✅ Bên vi phạm thực hiện một phần nghĩa vụ.
✅ Hai bên tự hòa giải.
Ví dụ:
-
Năm 2020, bạn cho vay 500 triệu. Năm 2022 bên vay trả 50 triệu và hứa trả tiếp. Lúc đó, thời hiệu khởi kiện tính lại từ năm 2022.
5. Thời gian không tính vào thời hiệu.
Có những khoảng thời gian tạm dừng tính thời hiệu, để bảo vệ quyền lợi của người dân:
✅ Do thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh… khiến bạn không thể kiện.
✅ Bạn mất năng lực hành vi, chưa có người đại diện hợp pháp.
✅ Người đại diện chết hoặc không thể đại diện nữa.
Ví dụ:
-
Bạn chuẩn bị khởi kiện thì bị dịch COVID-19 phong tỏa, kéo dài 1 năm. Khoảng thời gian này không tính vào thời hiệu.
6. Hết thời hiệu có khởi kiện được không?
Đây là câu hỏi mà rất nhiều người dân băn khoăn, bởi không ít người “quên” hoặc “để sau này tính” rồi mới lo đi kiện. Vậy nếu đã quá thời hiệu theo luật định, bạn có còn quyền nộp đơn kiện không? Câu trả lời là:
📌 Bạn vẫn có thể nộp đơn kiện, nhưng…
-
Khi bạn nộp đơn, Tòa án vẫn tiếp nhận, thụ lý hồ sơ nếu hồ sơ hợp lệ.
-
Tuy nhiên, trong quá trình xét xử, nếu bị đơn (bên bị kiện) hoặc người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đưa ra yêu cầu áp dụng thời hiệu, Tòa án sẽ xem xét và có thể bác yêu cầu khởi kiện hoặc đình chỉ giải quyết vì hết thời hiệu.
⚖️ Theo Điều 157 và Điều 184 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015:
“Tòa án chỉ áp dụng thời hiệu khi có yêu cầu của một hoặc các bên đương sự. Nếu các bên không yêu cầu áp dụng thời hiệu, Tòa án vẫn tiếp tục giải quyết.”
📌 Các tình huống cụ thể:
🔷 Trường hợp 1: Bị đơn không yêu cầu áp dụng thời hiệu.
-
Nếu bên bị kiện không nêu ý kiến về việc thời hiệu đã hết, Tòa án vẫn tiến hành xét xử bình thường.
-
Ví dụ: Bạn đòi nợ người vay đã 5 năm. Bạn nộp đơn kiện, trong phiên tòa bên vay không nêu ra ý kiến về thời hiệu, Tòa án có thể tuyên buộc họ trả nợ.
🔷 Trường hợp 2: Bị đơn yêu cầu áp dụng thời hiệu.
-
Nếu bên bị kiện nêu rõ: “Vụ án này đã hết thời hiệu khởi kiện”, thì Tòa án sẽ kiểm tra, và nếu đúng hết thời hiệu thật, Tòa án sẽ ra quyết định bác đơn khởi kiện hoặc đình chỉ vụ án.
-
Ví dụ: Bạn đòi lại đất mà đã để người ta chiếm hơn 30 năm (với đất là di sản thừa kế). Khi kiện, người bị kiện yêu cầu Tòa áp dụng thời hiệu, Tòa có thể bác yêu cầu chia thừa kế.
🔷 Trường hợp 3: Bạn chứng minh có lý do tạm dừng thời hiệu.
-
Nếu bạn chứng minh được rằng khoảng thời gian qua bạn không kiện là do trở ngại khách quan, bất khả kháng, hoặc đang mất năng lực hành vi,… thì Tòa án có thể chấp nhận và không tính khoảng thời gian đó vào thời hiệu.
-
Ví dụ: Do dịch COVID-19, khu vực bị phong tỏa trong 2 năm khiến bạn không thể khởi kiện. Khi kiện sau 5 năm, Tòa sẽ trừ đi 2 năm dịch và tính bạn vẫn trong thời hiệu.
7. Cách bảo vệ quyền lợi: Hành động sớm – Tư vấn đúng cách.
Để tránh mất quyền lợi oan uổng, bà con nên:
✅ Xác định đúng ngày bên kia vi phạm hoặc ngày phát hiện quyền bị xâm phạm.
✅ Lưu giữ cẩn thận chứng cứ: hợp đồng, giấy tờ, biên nhận, tin nhắn…
✅ Chủ động yêu cầu bên kia trả tiền hoặc thừa nhận nghĩa vụ.
✅ Nếu không rõ, nhờ luật sư tư vấn để tính chính xác thời hiệu.
🏢 Văn phòng Luật sư Số 1 – Đồng hành bảo vệ quyền lợi.
Trong thực tế, việc tính thời hiệu tưởng đơn giản nhưng lại rất dễ sai. Rất nhiều vụ kiện đáng ra thắng nhưng lại bị đình chỉ chỉ vì… quá thời hạn.
Văn phòng Luật sư Số 1 tự hào là địa chỉ pháp lý đáng tin cậy của hàng nghìn khách hàng trong hơn 10 năm qua.
📌 Tại sao chọn Văn phòng Luật sư Số 1?
✅ Chuyên sâu kinh nghiệm:
-
Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, từng xử lý hàng trăm vụ tranh chấp dân sự, hợp đồng, đất đai, thừa kế.
-
Am hiểu pháp luật, cả lý thuyết và thực tiễn.
✅ Tư vấn tận tâm – cụ thể:
-
Giúp bạn xác định rõ thời hiệu, tránh mất quyền kiện.
-
Soạn thảo đơn kiện, chuẩn bị hồ sơ đúng luật.
✅ Đại diện chuyên nghiệp – hiệu quả cao:
-
Tham gia đàm phán, hòa giải.
-
Bảo vệ quyền lợi tối đa tại Tòa án.
✅ Chi phí rõ ràng – hợp lý:
-
Minh bạch, không phát sinh bất ngờ.
-
Tối ưu hóa thời gian và chi phí cho khách hàng.
20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp luật dân sự, Văn phòng Luật sư Số 1 tự hào là địa chỉ uy tín, luôn đồng hành cùng khách hàng để:
-
Chuyên môn sâu rộng: Đội ngũ luật sư tốt nghiệp từ các Học viện Luật danh tiếng, có nhiều kinh nghiệm tranh tụng và đàm phán.
-
Thành tích nổi bật: Hơn 500 vụ việc dân sự được giải quyết thành công mỗi năm, tỉ lệ thắng kiện trên 95%.
-
Quy trình minh bạch: Từ tư vấn sơ bộ, ký hợp đồng, báo giá đến giải quyết vụ việc, mọi bước đều rõ ràng và khách quan.
-
Hỗ trợ đa dạng: Tư vấn online – offline 24/7; hỗ trợ khách hàng ở xa qua cổng thông tin điện tử và email.
-
Bảo mật thông tin: Cam kết giữ kín toàn bộ dữ liệu, hồ sơ của khách hàng.
-
Văn phòng Luật sư Số 1 tự hào là một trong những đơn vị hàng đầutrong lĩnh vực tư vấn và giải quyết các vấn đề liên quan đến luật dân sự. Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao và tâm huyết với nghề, chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng những giải pháp pháp lý hiệu quả và phù hợp nhất.
-
Luật sư Nguyễn Quang Hảo- Trưởng Văn phòng - Kinh nghiệm 15 năm trong lĩnh vực dân sự, hợp đồng, đất đai, hôn nhân gia đình,hình s
-
Luật sư Đặng Thị Oanh (Nguyên Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh)
-
Luật sư Nguyễn Thị Hường (Nguyên Chánh Tòa Kinh tế- Tòa án nhân dân tỉnh)
-
Luật sư Trần Văn Thu (Nguyên Cục trưởng cục Thi hành án dân sự tỉnh)
-
Luật gia Nguyễn Ngọc Hùng – Kinh nghiệm 10 năm trong lĩnh vực dân sự, doanh nghiệp, luật thuế,..
"Chúng tôi hiểu rằng mỗi vụ việc là một câu chuyện và nhiệm vụ của mình là bảo vệ quyền lợi của khách hàng bằng kiến thức, kinh nghiệm và tận tâm." – Văn phòng Luật sư Số 1.
Bảng Giá Tham Khảo
Danh Mục Pháp Lý Khác: Ngoài các dịch vụ về các vụ án dân sự văn phòng còn cung cấp dịch vụ cách toàn diện về đầy đủ các lĩnh vực pháp lý:
+ Tư vấn và thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai:
+ Tư vấn và thực hiện các giao dịch liên quan đến đất đai.
+ Tư vấn và tham gia giải quyết tranh chấp đất đai...
+Tư vấn pháp luật hình sự.
+ Soạn thảo các loại văn bản, đơn từ.
+ Tham gia tố tụng với tư cách là người bào chữa...
+ Tư vấn và thực hiện các thủ tục.
+ Tư vấn, tham gia giải quyết các tranh chấp trong nội bộ Doanh nghiệp và giữa các Doanh nghiệp với nhau.
+ Các dịch vụ pháp lý doanh nghiệp...
- Luật sư Hôn nhân và gia đình:
+ Tư vấn các vấn đề trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình: Đăng ký kết hôn, ly hôn, tài sản vợ chồng, quyền nuôi con và cấp dưỡng,..
+ Luật sư tham gia giải quyết vụ việc trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình...
- Luật sư trong lĩnh vực lao động:
+ Tư vấn pháp luật về lao động.
+ Đại diện, tham gia thương lượng, đàm phán và bảo vệ cho người lao động hoặc người sử dụng lao động trong các tranh chấp liên quan.
+ Tư vấn và cử Luật sư tham gia giải quyết tranh chấp về lao động tại Doanh nghiệp, Tòa án và các Cơ quan nhà nước có thẩm quyền...
- Luật sư trong lĩnh vực thừa kế:
- Luật sư trong lĩnh vực hợp đồng:
+ Tư vấn, soạn thảo và rà soát các loại Hợp đồng.
+ Tư vấn, giải quyết, tham gia tố tụng các vụ án tranh chấp hợp đồng...
- Các danh mục pháp lý khác:
+ Thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp.
+ Đăng ký tạm trú, thường trú.
+ Tách, nhập hộ khẩu...
+ Xin cấp thẻ tạm trú, thẻ thường trú cho người nước ngoài tại Việt Nam.
Kết luận.
"Thời hiệu khởi kiện không phải là vô hạn. Nó giống như một cánh cửa mở ra để bạn đòi lại công bằng. Nhưng nếu bạn chậm trễ, cánh cửa đó sẽ đóng lại."
👉 Hãy chủ động bảo vệ quyền lợi của mình, đừng để đến khi “nước đến chân mới nhảy”.
Và khi cần một người đồng hành uy tín, chuyên nghiệp, hãy để Văn phòng Luật sư Số 1 giúp bạn giành lại công bằng!
Không để quyền lợi của bạn bị bỏ quên hay bị xâm phạm. Khi đối mặt với bất kỳ tranh chấp dân sự nào, việc thuê luật sư dân sự chuyên nghiệp tại Văn phòng Luật sư Số 1 sẽ giúp bạn an tâm, tiết kiệm thời gian và chi phí. Hãy để chúng tôi đồng hành, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bạn ngay hôm nay!
Nếu như bạn không có đội ngũ Luật sư dân sự tham gia tư vấn, chuẩn bị hồ sơ, chứng cứ, tham gia tranh tụng tại tòa thì điều tất yếu sẽ đến với bạn là quyền lợi về tài sản của bạn sẽ ảnh hưởng.
👉 Liên hệ ngay với tổng đài tư vấn miễn phí của Văn phòng Luật sư số 1 để được tư vấn.
Đừng để những áp lực và lo lắng chi phối bạn; hãy để các chuyên gia pháp lý hỗ trợ bạn trong hành trình tìm kiếm công lý và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Chúng tôi cam kết đồng hành cùng bạn trên con đường bảo vệ công lý!
Văn Phòng Luật Sư Số 1 – Uy tín - Chuyên nghiệp - Hiệu quả, vì quyền lợi của bạn!
Với bài viết này, khách hàng sẽ cảm nhận được sự chuyên nghiệp và uy tín của Văn Phòng Luật Sư Số 1, từ đó tin tưởng và lựa chọn dịch vụ của bạn.
LIÊN HỆ VỚI CHÚNG TÔI.
Văn phòng Luật sư số 1:
- Tại Khu vực miền Trung và miền Bắc:
Địa chỉ: Số 44B Đường Ngư Hải, Phường Lê Mao, Thành Phố Vinh, tỉnh Nghệ An (Hotline: 091.234.1585)
- Tại Khu vực miền Nam:
Địa chỉ: Số 28 Lê Bình, Phường 4, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh (Hotline: 0936.303.848)
Xem thêm