Thủ tục giải quyết vụ án hình sự - Những điều cần biết để bảo vệ lợi ích hợp pháp

"Vụ án hình sự là một trong những lĩnh vực pháp lý phức tạp, liên quan trực tiếp đến quyền tự do, tài sản và danh dự của cá nhân. Hiểu rõ thủ tục giải quyết vụ án hình sự không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp mà còn giúp các bên liên quan tránh những rủi ro pháp lý không đáng có. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm rõ các bước trong quy trình giải quyết vụ án hình sự cũng như vai trò quan trọng của luật sư trong suốt quá trình tố tụng"

1. Khái niệm vụ án hình sự.

Vụ án hình sự là những vụ việc liên quan đến hành vi phạm tội, vi phạm pháp luật hình sự và bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017.
 

Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, vụ án hình sự được phân loại thành nhiều loại khác nhau dựa trên tính chất và mức độ nghiêm trọng của tội phạm. Các loại vụ án này bao gồm:
- Vụ án về tội phạm xâm hại tính mạng con người: Đây là những vụ án liên quan đến các hành vi giết người, cố ý gây thương tích hoặc các tội danh khác ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe của con người.
- Tội phạm tài sản: Các vụ án này liên quan đến việc chiếm đoạt tài sản của người khác thông qua các hành vi như trộm cắp, lừa đảo hay cướp giật.
- Tội phạm ma túy: Đây là những vụ án liên quan đến việc sản xuất, buôn bán hoặc sử dụng trái phép chất ma túy. Tội phạm ma túy không chỉ gây hại cho cá nhân mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến cộng đồng và xã hội.
- Các tội danh khác theo quy định của Bộ luật Hình sự: Bao gồm nhưng không giới hạn ở các tội như tham nhũng, buôn lậu, môi giới mại dâm và nhiều tội danh khác.
Mỗi loại vụ án đều có những đặc điểm riêng biệt và yêu cầu quy trình giải quyết khác nhau. (Ví dụ: trong các vụ án xâm hại tính mạng con người, việc thu thập chứng cứ thường rất phức tạp và đòi hỏi sự tham gia của nhiều cơ quan chức năng để đảm bảo tính chính xác và khách quan. Ngược lại, trong các vụ án về tài sản, việc chứng minh quyền sở hữu và giá trị tài sản có thể trở thành vấn đề trung tâm trong quá trình xét xử.)
Các vụ án hình sự thường được chia thành các nhóm:
 • Tội phạm ít nghiêm trọng (hình phạt dưới 3 năm tù).
 • Tội phạm nghiêm trọng (hình phạt từ 3 - 7 năm tù).
 • Tội phạm rất nghiêm trọng (hình phạt từ 7 - 15 năm tù).
 • Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng (hình phạt trên 15 năm tù, chung thân hoặc tử hình).

2. Vì sao cần hiểu rõ thủ tục giải quyết vụ án hình sự?

Việc nắm vững thủ tục giải quyết vụ án hình sự không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cá nhân mà còn đảm bảo tính công bằng trong quá trình xét xử. Thủ tục giải quyết vụ án hình sự là những quy định pháp lý chi phối cách thức tiến hành điều tra, truy tố và xét xử các vụ án hình sự. Nếu không hiểu rõ về thủ tục này, các bên liên quan có thể gặp khó khăn trong việc bảo vệ quyền lợi của mình. Một trong những lý do chính khiến việc hiểu biết về thủ tục giải quyết vụ án hình sự trở nên cần thiết là vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia vụ án:

✔ Bị can, bị cáo: Bị can và bị cáo cần nắm rõ quyền lợi của mình, bao gồm quyền được thông báo về các cáo buộc, quyền được bào chữa, và quyền yêu cầu luật sư tham gia vào quá trình điều tra cũng như xét xử. Họ cũng có nghĩa vụ phải cung cấp thông tin trung thực khi được yêu cầu. Việc hiểu rõ các quyền này giúp họ tránh khỏi việc bị xâm phạm quyền lợi hoặc bị xử lý oan sai. Nếu không biết cách bảo vệ mình, họ có thể trở thành nạn nhân của các hành vi vi phạm pháp luật trong quá trình tố tụng.
✔ Bị hại: Bị hại trong vụ án hình sự cần nắm vững quy trình để yêu cầu bồi thường thiệt hại. Họ có quyền yêu cầu bồi thường cho những tổn thất về tài sản hoặc sức khỏe do hành vi phạm tội gây ra. Ngoài ra, họ cũng có thể tham gia vào quá trình tố tụng với tư cách là nguyên đơn dân sự để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình. Việc hiểu rõ quy trình này sẽ giúp họ không bỏ lỡ cơ hội đòi hỏi công lý và bồi thường thiệt hại.
✔ Người làm chứng: Người làm chứng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin và chứng cứ cho cơ quan điều tra. Họ cần hiểu trách nhiệm pháp lý khi tham gia cung cấp lời khai, bao gồm cả nghĩa vụ phải trung thực và chính xác trong lời khai của mình. Nếu không tuân thủ quy định này, họ có thể phải đối mặt với hậu quả pháp lý nghiêm trọng như bị truy cứu trách nhiệm hình sự vì khai man hoặc che giấu thông tin.

Nếu không am hiểu về pháp luật hình sự, bạn có thể gặp những rủi ro như:
 • Bị ép cung, bức cung trong quá trình điều tra: Thiếu kiến thức về quyền lợi của mình có thể khiến bạn dễ dàng chấp nhận những áp lực từ cơ quan chức năng mà không biết rằng đó là hành vi vi phạm pháp luật.
 • Không biết cách bảo vệ quyền lợi khi bị khởi tố: Nếu bạn không nắm rõ quy trình khởi tố và các bước cần thực hiện để bảo vệ bản thân, bạn sẽ dễ dàng rơi vào tình huống bất lợi mà không biết cách phản ứng.
 • Không biết cách thu thập chứng cứ để bào chữa hoặc kháng cáo khi cần thiết: Việc thiếu kiến thức về quy định thu thập chứng cứ có thể dẫn đến việc bạn bỏ lỡ cơ hội quan trọng để xây dựng hồ sơ bào chữa cho mình hoặc kháng cáo quyết định bất lợi từ Tòa án.

Chính vì vậy, việc nhờ đến sự trợ giúp của luật sư chuyên nghiệp là vô cùng cần thiết.

➡ Văn phòng Luật số 1 cam kết hỗ trợ khách hàng từ bước đầu tiên để đảm bảo quyền lợi không bị xâm phạm.

3. Vai trò của luật sư trong quá trình giải quyết vụ án hình sự - Văn phòng luật sư số 1.

Luật sư hình sự là người có chuyên môn và kinh nghiệm pháp lý, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của thân chủ trong các vụ án hình sự. Sự hiện diện của luật sư không chỉ giúp đảm bảo tính công bằng mà còn góp phần nâng cao chất lượng xét xử. Dưới đây là những nhiệm vụ cụ thể của luật sư hình sự trong từng giai đoạn của vụ án:

🔹 Giai đoạn khởi tố và điều tra.
 • Hỗ trợ tư vấn pháp lý cho bị can, bị cáo: Luật sư hình sự sẽ cung cấp thông tin và hướng dẫn cho bị can, bị cáo về quyền lợi và nghĩa vụ của họ, giúp họ hiểu rõ quy trình tố tụng cũng như các quyền được bảo vệ theo pháp luật.
 • Giám sát quá trình điều tra để tránh việc bị ép cung, bức cung: Luật sư hình sự có trách nhiệm theo dõi các hoạt động điều tra để đảm bảo rằng không có hành vi ép cung, bức cung xảy ra. Họ sẽ yêu cầu cơ quan chức năng tuân thủ đúng quy định pháp luật trong quá trình thu thập chứng cứ.
 • Thu thập tài liệu, chứng cứ có lợi để bảo vệ thân chủ: Luật sư hình sự sẽ chủ động thu thập tài liệu, chứng cứ có lợi cho thân chủ, từ đó xây dựng một hồ sơ vững chắc nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

🔹 Giai đoạn truy tố.
 • Đánh giá hồ sơ, đề xuất điều tra bổ sung nếu cần thiết: Sau khi nhận được thông báo truy tố từ Viện kiểm sát, luật sư sẽ xem xét kỹ lưỡng hồ sơ vụ án để xác định tính hợp lệ và đầy đủ của các chứng cứ. Nếu cần thiết, họ có thể đề xuất điều tra bổ sung để làm rõ những điểm chưa rõ ràng.
 • Kiến nghị thay đổi hoặc hủy bỏ biện pháp ngăn chặn (tạm giam, bảo lãnh…): Kiến nghị biện pháp ngăn chặn:** Luật sư có thể kiến nghị thay đổi hoặc hủy bỏ các biện pháp ngăn chặn như tạm giam hay bảo lãnh nếu thấy rằng chúng không còn cần thiết hoặc không phù hợp với tình hình thực tế.

🔹 Giai đoạn xét xử.
 • Bào chữa, tranh luận tại tòa để bảo vệ quyền lợi của bị cáo: Tại phiên tòa, luật sư sẽ thực hiện việc bào chữa cho bị cáo bằng cách đưa ra lập luận chặt chẽ và phản bác lại các luận điểm từ phía công tố viên. Họ cũng sẽ yêu cầu tòa xem xét các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nhằm giảm mức án cho thân chủ.

Luật sư tham gia vào quá trình tranh luận để làm rõ sự thật khách quan của vụ án, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho thân chủ trước Hội đồng xét xử.
 • Yêu cầu tòa xem xét các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

🔹 Giai đoạn thi hành án.
 • Hỗ trợ xin giảm án, hoãn thi hành án trong một số trường hợp đặc biệt: Trong trường hợp đặc biệt, luật sư có thể hỗ trợ thân chủ xin giảm án hoặc hoãn thi hành án nếu có lý do chính đáng.
 • Hướng dẫn thủ tục kháng nghị giám đốc thẩm hoặc tái thẩm: Nếu thân chủ muốn kháng nghị giám đốc thẩm hoặc tái thẩm bản án đã tuyên, luật sư sẽ hướng dẫn họ về quy trình này một cách chi tiết và đầy đủ.

Nhờ sự hỗ trợ của luật sư, thân chủ có thể giảm nhẹ hình phạt, bảo vệ được quyền lợi hợp pháp hoặc minh oan trong trường hợp bị cáo buộc sai.

➡ Văn phòng Luật số 1 có đội ngũ luật sư chuyên sâu trong lĩnh vực hình sự, luôn tận tâm vì lợi ích của khách hàng.

4. Thủ tục giải quyết vụ án hình sự trong từng giai đoạn.

4.1. Giai đoạn khởi tố vụ án hình sự.

Khởi tố vụ án là bước đầu tiên trong quy trình giải quyết vụ án hình sự, diễn ra khi có dấu hiệu phạm tội rõ ràng. Đây là giai đoạn quan trọng, quyết định việc tiếp theo của quá trình điều tra và xét xử.

✅ Căn cứ để khởi tố vụ án:
 • Tin báo, tố giác tội phạm từ cá nhân, tổ chức:  Những thông tin này có thể đến từ các nguồn khác nhau như người dân, cơ quan nhà nước hoặc các tổ chức xã hội.
 • Kết quả điều tra ban đầu của cơ quan chức năng, cho thấy có đủ căn cứ để xác định hành vi vi phạm pháp luật.

✅ Thẩm quyền khởi tố vụ án:
 • Cơ quan điều tra (Công an, Viện kiểm sát): Những đơn vị này có trách nhiệm chính trong việc tiến hành điều tra và thu thập chứng cứ.
 • Tòa án (trong trường hợp phát hiện vi phạm nghiêm trọng khi xét xử).

➡ Lưu ý: Trong giai đoạn này, việc có luật sư tham gia ngay từ đầu sẽ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bị can. Luật sư sẽ tư vấn cho bị can về quyền lợi và nghĩa vụ của mình, đồng thời đảm bảo rằng mọi hoạt động khởi tố đều tuân thủ đúng quy định pháp luật.

➡ Văn phòng Luật số 1 sẽ hỗ trợ tư vấn ngay từ giai đoạn đầu để giúp khách hàng bảo vệ quyền lợi kịp thời.
4.2. Giai đoạn điều tra vụ án hình sự.

Sau khi vụ án được khởi tố, cơ quan điều tra sẽ tiến hành thu thập chứng cứ và lấy lời khai từ các bên liên quan. Giai đoạn này rất quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả cuối cùng của vụ án.

✅ Hoạt động điều tra gồm:
 • Triệu tập, thẩm vấn bị can, bị hại, nhân chứng để làm rõ các tình tiết liên quan đến vụ án.
 • Khám xét, thu giữ tang vật, chứng cứ Khám xét nơi ở hoặc nơi làm việc của bị can để thu giữ tang vật và chứng cứ liên quan.
 • Giám định pháp y, giám định tài chính (nếu có) để xác định nguyên nhân tử vong hoặc mức độ thương tích; giám định tài chính nếu có dấu hiệu tội phạm liên quan đến tài sản.

➡ Lưu ý:  Bị can và bị cáo có quyền từ chối khai báo nếu cảm thấy lời khai có thể gây bất lợi cho mình. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có luật sư bên cạnh trong suốt quá trình điều tra.

➡ Luật sư tại Văn phòng Luật số 1 giúp thân chủ làm việc với cơ quan điều tra, tránh những vi phạm tố tụng bất lợi.

4.3. Giai đoạn truy tố vụ án hình sự.

Khi đã hoàn tất điều tra, Viện kiểm sát sẽ xem xét hồ sơ và quyết định truy tố bị can ra tòa nếu đủ căn cứ buộc tội. Giai đoạn này đánh dấu bước chuyển tiếp từ giai đoạn điều tra sang giai đoạn xét xử.

✅ Các quyết định của Viện kiểm sát:
 • Đưa vụ án ra xét xử tại Tòa án.
 • Trả hồ sơ để yêu cầu điều tra bổ sung nếu còn thiếu sót.
 • Đình chỉ vụ án nếu không đủ chứng cứ buộc tội.

➡ Lưu ý: Nếu phát hiện dấu hiệu oan sai trong quá trình truy tố, bị can có quyền yêu cầu luật sư khiếu nại hoặc đề nghị tiến hành điều tra lại nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

➡ Văn phòng Luật số 1 giúp khách hàng kiểm tra hồ sơ, đề xuất hướng bảo vệ hợp pháp.

4.4. Giai đoạn xét xử vụ án hình sự.

Tòa án sẽ mở phiên xét xử công khai hoặc kín tùy thuộc vào tính chất nghiêm trọng của từng vụ án. Đây là giai đoạn mà mọi chứng cứ được xem xét kỹ lưỡng trước Hội đồng xét xử.

✅ Các cấp xét xử gồm:
 • Sơ thẩm: Diễn ra tại Tòa án cấp quận/huyện hoặc tỉnh/thành phố nơi xảy ra hành vi phạm tội.
 • Phúc thẩm: Xét xử lại trường hợp có đơn kháng cáo hoặc kháng nghị hợp lệ từ một trong hai bên liên quan.

➡ Lưu ý: Luật sư tại đây rất quan trọng. Họ không chỉ bào chữa cho thân chủ mà còn giúp giảm nhẹ hình phạt hoặc chứng minh thân chủ vô tội thông qua lập luận chặt chẽ và chiến lược phù hợp.

➡ Luật sư tại Văn phòng Luật số 1 có kinh nghiệm trong tranh tụng, giúp khách hàng đạt kết quả xét xử công tâm nhất.
4.5. Giai đoạn thi hành án hình sự.

Sau khi bản án đã được tuyên bố và trở thành hiệu lực pháp luật, bị cáo phải thực hiện nghĩa vụ thi hành bản án theo đúng quy định pháp lý. 

✅ Các quyền lợi sau khi xét xử:
 • Được xem xét giảm án, đặc xá nếu có điều kiện phù hợp.
 • Được quyền kháng nghị giám đốc thẩm nếu phát hiện sai sót trong xét xử.

➡ Lưu ý: Nếu có căn cứ cho rằng bản án không công bằng, luật sư có thể giúp thân chủ nộp đơn yêu cầu giám đốc thẩm hoặc tái thẩm.

➡ Văn phòng Luật số 1 hỗ trợ khách hàng làm hồ sơ xin giảm án, hoãn thi hành án.

5. Lời kết.

Hiểu rõ thủ tục giải quyết vụ án hình sự sẽ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp và giảm thiểu rủi ro pháp lý. Nếu bạn hoặc người thân đang gặp vấn đề liên quan đến pháp luật hình sự, hãy tìm đến luật sư chuyên nghiệp để được hỗ trợ kịp thời.

👉 Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí.

Đừng để những áp lực và lo lắng chi phối bạn; hãy để các chuyên gia pháp lý hỗ trợ bạn trong hành trình tìm kiếm công lý và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Chúng tôi cam kết đồng hành cùng bạn trên con đường bảo vệ công lý!  
Văn Phòng Luật Sư Số 1 – Uy tín - chuyên nghiệp - Hiệu quả, vì quyền lợi của bạn!
Với bài viết này, khách hàng sẽ cảm nhận được sự chuyên nghiệp và uy tín của Văn Phòng Luật Sư Số 1, từ đó tin tưởng và lựa chọn dịch vụ của bạn.

LIÊN HỆ VỚI CHÚNG TÔI.
Văn phòng Luật sư số 1:
- Tại Khu vực miền Trung và miền Bắc:
Địa chỉ: Số 44B Đường Ngư Hải, Phường Lê Mao, Thành Phố Vinh, tỉnh Nghệ An (Hotline: 091.234.1585)
- Tại Khu vực miền Nam:
Địa chỉ: Số 28 Lê Bình, Phường 4, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh (Hotline: 0936.303.848)