THỦ TỤC LY HÔN ĐƠN PHƯƠNG KHI CHỒNG ĐI TÙ

"Thủ tục ly hôn đơn phương khi chồng đi tù có phức tạp không? Hồ sơ cần những giấy tờ gì, nộp ở đâu, thời gian giải quyết và ai sẽ được quyền nuôi con, chia tài sản thế nào? Bài viết dưới đây Văn phòng luật sư số 1 sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước theo quy định pháp luật hiện hành, giúp bạn bảo vệ quyền lợi hợp pháp khi ly hôn với người đang chấp hành án phạt tù."

Page Facebook: Luật sư tư vấn miễn phí

1. Giới thiệu chung về thủ tục ly hôn đơn phương khi chồng đang chấp hành án.

Trong đời sống hôn nhân, không phải lúc nào mọi mối quan hệ cũng có thể duy trì bền vững. Khi người chồng phạm tội và phải chấp hành án tù, người vợ có quyền đơn phương yêu cầu ly hôn nếu nhận thấy hôn nhân không còn mục đích, cuộc sống chung không thể kéo dài.

Theo Điều 51 và Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, vợ hoặc chồng đều có quyền yêu cầu ly hôn khi bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ vợ chồng, hoặc đang chấp hành án tù khiến hôn nhân rơi vào tình trạng trầm trọng.

Ly hôn trong trường hợp này là quyền hợp pháp, đồng thời là giải pháp giúp người ở lại ổn định cuộc sống, chăm sóc con cái, quản lý tài sản và bảo vệ quyền lợi chính đáng.

2. Căn cứ pháp lý của việc ly hôn khi chồng đi tù.

Thủ tục ly hôn đơn phương khi chồng đang chấp hành án được quy định và hướng dẫn bởi các văn bản pháp luật sau:

Luật Hôn nhân và Gia đình 2014:

 - Điều 51: Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn.

 - Điều 56: Ly hôn theo yêu cầu của một bên.

 - Điều 57–58: Giải quyết hậu quả hôn nhân, quyền nuôi con, chia tài sản.

Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015:

 - Điều 35, 37, 39: Thẩm quyền của Tòa án.

 - Điều 227–228: Xét xử vắng mặt đương sự.

Luật Thi hành án hình sự 2019:

 - Quy định quyền của phạm nhân trong việc thực hiện các thủ tục dân sự thông qua trại giam.

 - Luật Tổ chức Tòa án nhân dân sửa đổi năm 2025 (có hiệu lực từ 01/7/2025):

 - Hệ thống Tòa án được tổ chức lại thành 3 cấp: Tòa án nhân dân tối cao – Tòa án nhân dân cấp tỉnh – Tòa án nhân dân khu vực.

 - Thẩm quyền giải quyết ly hôn sơ thẩm thuộc về Tòa án nhân dân khu vực.

3. Điều kiện để được ly hôn đơn phương khi chồng đang chấp hành án phạt tù.

Theo quy định tại Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, vợ hoặc chồng đều có quyền yêu cầu ly hôn đơn phương khi cuộc hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được. Đối với trường hợp chồng đang chấp hành án phạt tù, người vợ vẫn hoàn toàn có quyền nộp đơn xin ly hôn nếu đáp ứng một số điều kiện cụ thể sau:

🔹 1. Có căn cứ rõ ràng chứng minh hôn nhân trầm trọng.

Người vợ cần trình bày và chứng minh trong đơn ly hôn rằng cuộc sống hôn nhân đã mất đi ý nghĩa, chẳng hạn:

- Vợ chồng không còn tình cảm, không còn quan tâm chăm sóc nhau.

- Chồng bị kết án tù với mức án dài, khiến việc duy trì đời sống vợ chồng không còn thực tế.

- Chồng vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ vợ chồng, như bạo lực, ngoại tình, hoặc nghiện ngập dẫn đến phạm tội.

🔹 2. Không thuộc các trường hợp bị cấm yêu cầu ly hôn.

Khoản 3 Điều 51 Luật Hôn nhân và Gia đình quy định: Người chồng không được yêu cầu ly hôn khi vợ đang mang thai, sinh con hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
Tuy nhiên, nếu người vợ là bên yêu cầu ly hôn, thì vẫn được quyền nộp đơn dù chồng đang ở tù.

🔹 3. Có giấy tờ chứng minh tình trạng pháp lý của chồng.

Để Tòa án có căn cứ thụ lý, người vợ cần cung cấp thông tin về bản án, quyết định thi hành án hoặc giấy xác nhận đang chấp hành hình phạt tù của chồng do Cơ quan Thi hành án hình sự hoặc Trại giam cung cấp.
Đây là chứng cứ chứng minh việc chồng đang bị giam giữ, giúp Tòa án xác định đúng thẩm quyền xét xử và trình tự tống đạt hồ sơ.

4. Hồ sơ ly hôn đơn phương khi chồng đi tù gồm những giấy tờ gì?

Để quá trình ly hôn diễn ra thuận lợi, người vợ cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau:

- Đơn khởi kiện ly hôn đơn phương (theo mẫu của Tòa án).

- Bản chính Giấy chứng nhận kết hôn.

- Bản sao có chứng thực CMND/CCCD và sổ hộ khẩu của người yêu cầu ly hôn.

- Giấy xác nhận nơi người chồng đang chấp hành án phạt tù (do trại giam hoặc cơ quan thi hành án hình sự cung cấp).

- Giấy khai sinh của con chung (nếu có).

- Chứng cứ chứng minh tài sản chung, nợ chung (nếu có yêu cầu chia tài sản).

👉 Nếu giấy tờ gốc bị thất lạc, Luật sư có thể hỗ trợ xin trích lục hồ sơ kết hôn và xác nhận thông tin từ cơ quan có thẩm quyền.

5. Thẩm quyền giải quyết vụ án ly hôn đơn phương khi chồng đang ở tù.

Từ ngày 01/7/2025, theo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân sửa đổi năm 2025, hệ thống Tòa án được tổ chức lại như sau:

- Tòa án nhân dân tối cao (cấp giám đốc thẩm, tái thẩm).

- Tòa án nhân dân cấp tỉnh (giải quyết phúc thẩm, và sơ thẩm một số vụ có yếu tố nước ngoài).

- Tòa án nhân dân khu vực (thay cho TAND cấp huyện cũ – đảm nhiệm vai trò sơ thẩm).

👉 Do đó, vụ ly hôn đơn phương khi chồng đi tù sẽ được nộp tại:

- Tòa án nhân dân khu vực nơi trại giam chồng đang chấp hành án (theo Điều 39 BLTTDS 2015).

- Nếu người chồng đang ở trại giam thuộc khu vực khác nơi vợ cư trú, người vợ có thể gửi hồ sơ qua đường bưu điện hoặc nhờ luật sư nộp thay.

- Trường hợp chồng là người nước ngoài phạm tội tại Việt Nam: Hồ sơ sẽ do Tòa án nhân dân cấp tỉnh thụ lý theo thẩm quyền.

6. Quy trình, thủ tục ly hôn đơn phương khi chồng đi tù.

Quá trình ly hôn được tiến hành theo 6 bước cơ bản:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ

Người vợ thu thập toàn bộ giấy tờ cần thiết (mục 4) và nộp tại Tòa án nhân dân khu vực nơi trại giam chồng đang chấp hành án.

Bước 2: Tòa án thụ lý vụ án

Sau khi kiểm tra hồ sơ hợp lệ, Tòa án ra thông báo nộp tạm ứng án phí (theo quy định của pháp luật).

Bước 3: Thông báo cho bị đơn

Tòa án gửi thông báo thụ lý vụ án đến trại giam nơi chồng đang bị giam giữ để bị đơn biết và có thể gửi ý kiến phản hồi.

Bước 4: Lấy lời khai của người chồng

Tòa án có thể ủy thác cho trại giam tổ chức việc lấy lời khai, hoặc tiến hành xét xử vắng mặt nếu chồng không có ý kiến phản hồi.

Bước 5: Mở phiên tòa sơ thẩm

Hội đồng xét xử sẽ căn cứ hồ sơ, lời khai, và chứng cứ để đưa ra bản án ly hôn. Nếu đủ căn cứ hôn nhân trầm trọng, Tòa sẽ tuyên cho ly hôn.

Bước 6: Thi hành bản án

Sau khi bản án có hiệu lực, người vợ có thể yêu cầu thi hành án dân sự về quyền nuôi con, chia tài sản (nếu có).

Thời gian giải quyết vụ án ly hôn khi chồng đi tù:

- Theo thực tế, thời gian giải quyết thường kéo dài từ 4 đến 6 tháng, tùy mức độ hợp tác của các bên.

- Nếu bị đơn không phản hồi ➜ Tòa có thể xét xử vắng mặt theo Điều 228 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

- Nếu cần ủy thác tư pháp hoặc xác minh thêm tại trại giam ➜ thời gian có thể kéo dài hơn.

7. Quyền nuôi con và chia tài sản khi chồng đang ở tù.

Trong trường hợp ly hôn đơn phương khi chồng đang chấp hành án phạt tù, quyền nuôi con và chia tài sản chung là hai vấn đề quan trọng được Tòa án xem xét cẩn trọng, căn cứ vào quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 và các văn bản hướng dẫn liên quan.

🔹 1. Quyền nuôi con sau ly hôn.

Theo Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc giao con cho ai trực tiếp nuôi dưỡng sau ly hôn được Tòa án quyết định dựa trên lợi ích tốt nhất của con.

Cụ thể:

- Nếu chồng đang chấp hành án phạt tù, Tòa án gần như chắc chắn giao con cho người vợ trực tiếp nuôi dưỡng, vì người chồng không có điều kiện chăm sóc, giáo dục và đảm bảo môi trường sống cho con.

- Trong trường hợp con từ đủ 7 tuổi trở lên, Tòa án vẫn sẽ lắng nghe nguyện vọng của con, nhưng việc chồng ở tù sẽ là yếu tố bất lợi rõ rệt khi xét quyền nuôi con.

- Người không trực tiếp nuôi con (tức người chồng) vẫn có quyền thăm nom, gửi tiền cấp dưỡng, trừ trường hợp Tòa án hạn chế vì lý do đặc biệt (như bạo lực, xâm hại…).

👉 Mức cấp dưỡng nuôi con được xác định theo Điều 82, 83 Luật Hôn nhân và Gia đình, căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người chồng trong và sau thời gian chấp hành án.

🔹 2. Chia tài sản chung khi chồng đang ở tù.

Theo Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản chung vợ chồng được chia theo nguyên tắc công bằng, có tính đến công sức đóng góp của mỗi bên.

Trong trường hợp người chồng đang bị giam giữ:

- Tòa án vẫn xem xét, định giá và chia tài sản như các vụ ly hôn khác.

- Nếu người chồng không thể tham gia phiên tòa, Tòa án sẽ ủy thác tư pháp hoặc làm việc với trại giam để lấy ý kiến, gửi văn bản xác nhận.

- Trường hợp người vợ chứng minh được mình đóng góp chủ yếu trong việc tạo lập tài sản, hoặc chồng sử dụng tài sản vào mục đích phạm tội, thì Tòa án có thể chia phần lớn hơn cho người vợ.

- Tài sản riêng của mỗi người (nếu có giấy tờ chứng minh rõ ràng) vẫn được giữ nguyên, không bị chia.

8. Dịch vụ hỗ trợ ly hôn đơn phương khi chồng đi tù – Văn phòng Luật sư Số 1.

Với nhiều năm kinh nghiệm xử lý các vụ án hôn nhân phức tạp, Văn phòng Luật sư Số 1 cung cấp dịch vụ trọn gói:

- Tư vấn quyền ly hôn, hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ.

- Soạn thảo đơn khởi kiện, đại diện nộp hồ sơ và làm việc với Tòa án.

- Liên hệ với trại giam để hỗ trợ thu thập thông tin, lấy lời khai.

- Tham gia bảo vệ quyền lợi tại Tòa án, đặc biệt trong vấn đề nuôi con và chia tài sản.

Cam kết: Nhanh – Đúng luật – Bảo mật tuyệt đối.

9. Kết luận.

Ly hôn đơn phương khi chồng đang chấp hành án tù là quyền hợp pháp của người vợ nếu hôn nhân không thể tiếp tục.
Để quá trình diễn ra suôn sẻ, bạn cần nắm rõ hồ sơ, trình tự, thẩm quyền và thời gian giải quyết theo luật mới.

👉 Nếu bạn đang gặp khó khăn khi chồng đi tù và muốn ly hôn nhanh – đúng quy định – không cần ra Tòa nhiều lần, hãy liên hệ Văn phòng Luật sư Số 1 để được tư vấn và hỗ trợ trọn gói từ A–Z.

LIÊN HỆ VỚI CHÚNG TÔI.
Văn phòng Luật sư số 1:
- Tại Khu vực miền Trung và miền Bắc:
Địa chỉ: Số 44B Đường Ngư Hải, Phường Lê Mao, Thành Phố Vinh, tỉnh Nghệ An (Hotline: 091.234.1585)
- Tại Khu vực miền Nam:
Địa chỉ: Số 28 Lê Bình, Phường 4, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh (Hotline: 0936.303.848)